ESKİ FOÇA – İZMİR

Eski Foça İzmir.  Aklım Foça’da kaldı. Abartmıyorum. Seyahatimiz sırasında uğradığımız yerlerden birisi de Eski Foça. Çok önceden bu yana gelmeyi düşünüp gelemediğim Foça.  Sığacık’tan ayrılırken eşimle bu gün nereye gidelim diye düşünürken aklımızda Alaça’tı, Urla istikameti yada Foça, Bergama  hatta vardı.  Tercihimizi Foça ve Bergama’dan yana kullanarak sabah  Saat 10:30 sularında Seferihisar‘da  sabah kahvaltımızı yaptıktan sonra yola koyulduk.  Yolumuz üzerinde’ki izmir’den geçerken sahilde bir çok kişi oltasını denize atmış balık tutuyor yine bir çok kişi yaya yada bisikleti ile dolaşıyordu. Havamı nasıldı? Bu gün hava da çok güzel,denizde çok güzel, İzmir zaten başka bir güzel.

İzmir’de önce çevre yoluna giriyor, sonra Çanakkale yoluna dönüyoruz.  İzmir Çanakkale yolunda Karşıyaka, Çiğli, Menemen’den sonra Buruncuk’u geçerek 39. km deki ilk ışıklardan sola döndüğünüzde artık Foça yolundayız. Bu yol tek şerit bir yol olup 26 km sonra Eski Foça’ya ulaşıyoruz. Saatimize baktığımızda Seferihisar’dan çıkalı yaklaşık bir buçuk saat oldu.

Merakla Foça sokaklarını arşınlamaya başlıyoruz.  Foça, İzmir’in kuzeyinde yer alan bir sahil ilçesidir. Kent Antik Çağda bir İyon kenti olarak ortaya çıktığında denizde yaşayan foklardan dolayı Phokaia adını almış, günümüze de Foça olarak gelmiştir.

Instagram’ada BEKLERİZ…

Antik çağda kentin doğusundaki tepeler üzerinden geçen surlar, Athena Tapınağının bulunduğu yarımadayı da kuşatıyormuş. Hem antik hem de onun üzerinde bulunan bugünkü Foça bu surların çevrelediği alanın içerisinde kalmaktadır. Ortaçağdan kalma, şehrin etrafını çevreleyen surların en iyi korunmuş bölümleri, yarımada üzerindeki Bizans, Ceneviz ve Osmanlı dönemlerin de yapılan onarımlardır. Şimdi ise kısmen tahrip olmuş mazgallı ve kuleli bir surdur. Yan yana dizili beş kapı bulunan bölümü şehre giriş için kullanılırmış. Beşkapılar yöresindeki yazıta göre, Kanuni Sultan Süleyman zamanında 1538-1539 yıllarında bir onarım görmüştür. Kulenin bu bölümü 1983 yılında restore edilmiştir.

 

Bir Ege kasabası olan  Foça’nın; Homeros Destanı’nda da adı geçen mitolojik kent Foça’nın simgesi fok ve horozdur. Foça’daki taş evlerin verdiği huzur, masmavi denizi, tatlı tatlı esen rüzgarı ve bozulmamış yapısı ile tam bir antik balıkçı kasabası dır Foça.  Buraya İlk defa gidenler için kesinlikle “aklım Foça da kaldı” izlenimi bırakacak bir tatil beldesi Foça. Birde şu ünlü karataş’a basarsanız mecburen yeniden geliyormuşsunuz Foça’ya. Ama bu karataş nerededir, kimse bilmiyor.

 

 

Karataş efsanesini bilmeyenler için birde bizden dinleyin;

Foça’da halk arasında anlatılan bir öykü var; ‘Karataş Efsanesi’. Buna göre Foça’da nerede olduğu bilinmeyen bir taş var ve yerini kimse bilmiyor. Karataş olarak anılan bu taş, herhangi bir sokakta da olabilir, arnavut kaldırımlarının arasında da. Efsane ya bu, “Her kim ki; Karataş’a basarsa içinde bir yerlerde bir gün Foça’ya yerleşme ve hep burada kalma isteği doğarmış. Yolu nereye giderse gitsin, Karataş’a basan kişi bir gün mutlaka Foça’ya dönermiş. Söylenene göre Karataş’a basan kişi, çok zorlanıp bir yerlere gitse de mutlaka Foça’ya dönüyor. Yolu bir kez Foça’ya düşen herkes bu öyküyü duyunca dolaşıp duruyor sokaklarda. ‘Belki Karataş’a basarım da bu güzel yerde kalırım’ umuduyla.

 

Bizde belki’de bu kara taşı bulur ve basarız umuduyla Eski Foça sokakların’da dolaşmaya başlıyoruz. Eski Foça’nın  tarihi taş evleri, balık restoranları, antik döneme ait yapılarıları  arasında Foça turumuza devam ediyoruz.

Foça sahilde duvarın önünde beş kapı göreceksiniz. Bu antik kent beş kapılar kalesi. Bu kapılardan birinden içeriye girdiğimizde küçük bir antik tiyatro sizi karşılayacak. Bizim gittiğimizde içeride resim sergisi vardı. Zatan bu kale  sergi, festival gibi etkinliklere ev sahipliği yapıyor ve Açık Hava Tiyatrosu olarak kullanılıyormuş. Beş kapılar kalesi cenevizliler tarafında 1275 yılında  yapılmıştır.

Youtube’da BEKLERİZ…

Foça’da gezilecek yerler arasında yer alan siren kayalıklarına gitmeyi ihmal etmeyiniz. Siren Kayalıkları adını tarihte mitolojiden almıştır. Mitoloji de bahsi geçen Sirenler, vücutları kuş şeklinde, başları ise kadın şeklinde olan, yaptıkları büyülü müziğin güzelliğiyle tanınan yaratıklardır. Efsaneye göre; burada yaşayan Sirenler, yaptıkları doğa üstü müzikle buradan geçmekte olan teknelerdeki denizcileri büyülerlermiş. Müziğin ve Sirenlerin güzelliğinin büyüsüne kapılan denizciler, ölene kadar burda kalmak isteğine kapılırlar, bu düşünceler içinde gemileriyle bölgedeki kayalıklara çarparlarmış. Fok balıklarını andıran adacıklardan oluşan bu kayalıkların en büyüğü Orak Adası kayalıklarıdır.   Dünya üzerindeki sayıları sadece 400 civarında olan Akdeniz fokları’nın bir kısmı Foça civarında bulunmaktadır. Dünyada nesli tükenme tehlikesi altında bulunan oniki memeli türünden birisi olan Akdeniz Fokları bazen kayalıkları çıkmakta, ama insanlardan da kormaktadırlar. Bu nedenle  Foça‘da yaşayan Akdeniz foklarını korumak için Aslanburnu ve Deveboynu burnu arasındaki 2 mil uzaklığa kadar yaklaşmak, fokların görüldüğü Siren Kayalıkları ve Orak Adası’na 100 m’den fazla yaklaşmak yasaklanmıştır.

Tekne Turu ile Foça Adaları olarak bilinen Orak Adası, İncir Adası, Fener Adası, Hayırsız ada ve Metalik adası gibi adaların bulunduğu adalara günübirlik tekne turu yaparak bu adaları ve çevresindeki koylar ziyaret edebilirsiniz.

Foça’dan dönerken yolumuz üzerinde, merkeze 7 km uzaklıkta bulunan Pers komutanları için anıt olarak yapılmış olup, daha sonraları mezar, gözetleme noktası ve mola yeri olarak kullanılan Pers Anıt Mezarlarını ziyaret ederek ve aklımız Foça’da kalarak Foça ziyaretimizi tamamlamış olduk.

 

Eski Foça’da gördüklerimizi, duyduklarımızı, yediklerimizi özetleyecek olursak;

Beş Kapılar Kalesi……: Antik dönemden kalma beş kapıdan oluşan şehre giriş kapısı.

Phokaia Antik Kenti..: Eski Foça’yı Yeni Foça’ya bağlayan karayolu üzerinde Athena tapınağı’nın bulunduğu bir antik kent.

Şeytan Hamamı……..: Çan tepesi eteklerinde Foça merkeze 2 km uzaklıkta Antik çağdaki bir aile mezarı.

Tekne Turu…………….: Orak Adası, İncir Adası, Fener Adası, Hayırsız ada ve Metalik adası gibi adaların bulunduğu Foça’da tekne turuyla bu adaları daha yakından keşfe çıkabilirsiniz.  Foça’nın olmazsa olmazı tekne turu.

Siren Kayalıkları…….: Tekne ile gidebileceğiniz, akdeniz foklarının yaşam yeri.

Karataş Efsanesi……: Eğer o taş size denk gelirde üzerine basarsanız bir daha Foça’dan asla kopamayacağınız o efsane taş.

Eski Rum Evleri…….: Foça’nın daracık sokaklarına dizilmiş bahçeli, geniş balkonlu taş evler.

Foça Karası…………..: Foça’nın dillere destan şarabı.

Meşhur Girit Sakız Dondurması.: Dondurma ustası Nazmi ustanın önünde uzun kuyruklar oluşturan meşhur sakız dondurması.

Taptaze Balıkları ve Mis gibi Yosun Kokusu.: Neredeyse bütün balık çeşitlerini bulabileceğiniz tam bir denizci kasabası.

Rüzgarı Dikkate alın..: Yılın büyük bölümünde esen rüzgarı nedeni ile gündüzleri sıcak olan havaya aldanmayıp geceleri üzerinize bir şeyler alın.

Nerede kalınır……….: Kalma konusunda düşünülecek asıl konu Eski Foça’mı yoksa Yeni Foça’mı. Foça’da olduklarını hissetmek isteyenler Eski Foça’ya.   Farketmez her yer bana bir diyenler Yeni Foça’ya.

Ne Yenilir……………..: Foça, 3 bin yıldır bir denizci bir kasabası. Midye bile yersen doyarsın.  Balık desen istemediğin kadar. Kırlangıçtan mezgite, işkineden kolyoza, levrekten trancaya, karagöz, çinekop, çipura, mercan, kalamar, ahtapot, midye, ıstakoz, karides ne ararsan var. Gelmişsin denizin ta dibine kadar. Tabi ki balık yersin. Yanına bir de rakı, ohhhhhhhh afiyet olsun.

Sizlerde İzmir İlimiz’in Foça İlçesi hakkındaki gözlem, bilgi ve tecrübelerinizi yazımıza yorum yaparak paylaşımda bulunabilirsiniz. 

 

 

Comments

comments