Türkiye’nin (Cittaslow) Sakin Şehirleri
TÜRKİYE’NİN CİTTASLOW ŞEHİRLERİ
Türkiye’nin (Cittaslow) Sakin Şehirleri. Büyük şehirler de yaşamın gittikçe zorlaştığı bu günlerde hayat pahalılığı, sıkışıklık, oradan oraya bitmeyen koşuşturmalar, hava kirliliği, karmaşık bir trafik, gürültü gibi sebeplerle insanlar doğal yaşam alanlarına dönüyor. Biz de bu yazımızda Türkiye’nin (cittaslow) sakin şehirleri, cittaslow nedir, cittaslow unvanı nasıl alınır, cittoslow hareketinin amacı nedir gibi sorulara yer vereceğiz.
CİTTASLOW NEDİR?
Cıttaslow kelimesini daha önce duydunuz mu bilmiyorum. İtalyanca “citta (şehir)” ve İngilizce “slow (yavaş)” kelimelerinden türetilmiş ve “Yavaş/Sakin Şehir” anlamına geliyor. Bu iki kelimenin birleşimiyle 1999 yılında İtalya’da ortaya çıkmış cittaslow hareketi başlıyor.
Cittaslow yani Sakin/Yavaş Şehir. Bu şehirlerde dolaşırken bir salyangoz fotoğrafı ile karşılaşırsanız şaşırmayın. Yavaşlığın sembolü salyangozu kendine logo edinen bu felsefe bize aslında şunu söylüyor: Hayatı yaşamaktan zevk alınacak bir hızda yaşa, yavaşla ve tadını çıkar.
CITTASLOW UNVANI NASIL ALINIR?
Cittaslow unvanı kazanmak isteyen şehirlerin öncelikle bu akımın felsefesine uygun hareket etmesi ve Cittaslow Kuruluşuna sunduğu başvuru dosyasından yeterli puanı alması gerekiyor. İtalyan belediye başkanlarının önderliğinde 1999 yılında bu birlik ilk kurulduğunda Cittaslow unvanı almak için 53 tane kritere bakılıyordu. 2013 yılında yapılan değişiklik ile kriterlerde bazı güncellemeler yapıldı ve sakin şehir unvanı almak için şu an tam 72 kriterde uygunluk aranıyor. Tabi unutulmaması gereken bir detay var. Sakin şehir olabilmek için olmazsa olmaz olan, şehir nüfusunun 50.000’den az olması.
Cittaslow kriterlerini bir takım ana başlıklar altında toplamak mümkün:
Çevre politikaları
Altyapı politikaları
Kentsel yaşam kalitesi ile ilgili politikalar
Tarımsal, turistik ve esnaf ve sanatkarlara dair politikalar
Misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için planlar
Sosyal uyum
Ortaklıklar
Sakin/Yavaş Şehir unvanının sembolü salyangoz logosuna sahip olmak için 7 farklı kategoride 72’e yakın kriterin en az %50’sini karşılamak gerekiyor. Başvurular için ilk durak o ülkede ilk olarak bu unvanı kazanan kent oluyor. Türkiye’de ki bu ilk kent İzmir’in Seferihisar ilçesi.
Sonrasında İtalya’nın Orvieto kentindeki Uluslararası Cittaslow Birliği’ne başvuru yapılıyor. Aday kent gerekli kriterleri karşılayacağına dair somut adımlar ve planlar sunabilirse salyangoz logosunu almaya hak kazanıyor. Türkiye’nin (Cittaslow) Sakin Şehirleri’n sayısı her geçen gün artıyor.
CITTASLOW HAREKETİN AMACI NEDİR?
Küreselleşmenin etkisiyle şehirler hızlı çalışılan, hızlı yaşanılan ve üretmekten çok tüketen, kendi kendine yetmeyen yaşam alanları haline gelmiştir. Kentler, kuruluş amaçları olan insanların bir arada güven içinde yaşadıkları yerler olmaktan çıkmış, insanların daha hızlı hareket etmeleri ve daha hızlı çalışmaları için tasarlanan mekanlara dönüşmüştür.
Bu yaşam tarzı modern insanda depresyon, kalp hastalıkları ve kanser gibi birçok hastalığa neden olmasının yanı sıra; kentleri de sürdürülemez hale getirmiştir. İnsanların daha çok tüketmesi, bir yerden bir yere daha hızlı gitmesi için tasarlanan kentler insanları doğadan ve birbirlerinden kopartmış ve tek alternatif haline gelmiştir. Tüketim odaklı hayatın insanlara mutluluk ve huzur getirmediği, insanların farklı bir yaşam biçimi aramaları kentsel boyutta Cittaslow hareketini ortaya çıkarmıştır. Bunun sonrasında ‘da Türkiye’nin (Cittaslow) Sakin Şehirleri hareketi başlamıştır.
TÜRKİYE’NİN (CITTASLOW) SAKİN ŞEHİRLERİ
Doğayla kucaklaşan, adımlarını salyangozun adımlarına uyduran insanların yaşadığı, hayatın tadına varılan yerler hayal ürünü gibi olsa da Cittaslow unvanını alabilen şehirler gerçekten var. Büyük şehirlerde yaşam her geçen gün daha da zorlaşıyor. Sessiz sakin ve huzurlu kentlerde yaşamak isteyen insanların sayısı da her geçen gün artıyor. Türkiye’nin (Cittaslow) Sakin Şehirleri, İşte sessiz sakin ve huzurlu cittaslow Türkiye şehirleri…
SEFERİHİSAR
Güzel ülkemizin ilk (Cittaslow) sakin şehir unvanlı ilçesi olan Seferihisar, rahat ve huzurlu bir tatil geçirmek isteyenler için ideal bir şehir. Seferihisar Türkiye’nin ilk yavaş şehri olma özelliğine sahip bir ilçemizdir. Geçmişine bakarsanız M.Ö 2000 yıllarına dayanıyor. Seferihisar, 2009 yılında Cittaslow unvanını Türkiye’de kazanmış ilk ilçemizdir. Her geçen gün bu uluslararası ağ ülkemizi sarmış ve şuanda ne mutlu ki Türkiye’de 18 adet Cittaslow şehri bulunmaktadır.
AHLAT
Ahlat, Van Gölü’nün kuzeybatısında 40.700 nüfuslu Bitlis iline bağlı bir ilçedir. Şehir merkezine 60 kilometre mesafede yer alan Ahlat, Van Gölü’nün de kuzeybatısına konumlanmıştır. Ahlat, sahip olduğu türbeler, camiler ve taş köprülerle ziyaretçilerine tarihi bir sayfa açmaktadır. Van Gölü’nün kıyısına kurulmuş bu kadim şehir, bir tarafta karlarla kaplı Süphan Dağı’nın, diğer tarafta Nemrut Dağı’nın eşsiz manzarasına sahiptir. Türkiye’de belki de tarihi eserleri açısından eşi benzeri olmayan bir belde konumundaki Ahlat’ın tarihi MÖ. 1500 yılına kadar uzanmaktadır.
AKKAYA
Mimarisi ve doğasıyla yeryüzü cenneti Akyaka. Ege Bölgesindeki Muğla ilinin Ula ilçesine bağlı Akkaya, şirin bir tatil beldesidir. Deniz seviyesinden 671 metre yükseklikteki Sakar geçidinden, çam ormanları arasından dönerek aşağı inerken, bir yanda rengarenk güzelliğiyle Gökova ovası, diğer yanda mavi yolculuğun değişmez adresi Gökova Körfezi tüm muhteşemliği ile serilecek gözlerinizin önüne. Etrafınızı saran yemyeşil çam ormanları, gözünüzün alabildiğine Gökova körfezinin dantel gibi işlenmiş koyları. Dağları geride bırakıp hemen sağa döndüğünüzde Gökova sahilinde yer alan gerçek bir tatil cennetine, Akyaka’ya ulaşacaksınız.
EĞİRDİR
Günün her saatinde renk değiştiren gölüyle Eğirdir. Türkiye’nin en büyük göllerinden biri olan Eğirdir Gölü, göz kamaştıran manzarasıyla ziyaretçilerine görsel şölen sunuyor. Türkiye’nin askeri anlamda en önemli kışlalarından biri burada bulunuyor. Sivri Tepe yamaçlarında kurulu Dağ Komando Okulu ve Eğitim Merkez Komutanlığı ile ünlü bir kent.
GÖKÇEADA
Gökçeada, Çanakkale’nin bir ilçesi ve Türkiye’nin en büyük adasıdır.Gökçeada, 2011 yılı Haziran ayında almış olduğu Cittaslow unvanı ile dünyanın ilk ve tek sakin adası. Türkiye’nin en batı noktasında yer alan en büyük adası olan Gökçeada, nostaljik evleri, doğal yaşamı, organik ürünleri ve alternatif spor olanakları ile son yıllarda önemli bir turizm merkezi haline gelmiştir.
GERZE
Gül bahçeleri ile ün salan Gerze. Türkiye’nin kuzeyinde Karadeniz bölgesinde bulunan Sinop ilinin yaklaşık 25.000 nüfuslu bir ilçesidir. Masmavi denizin, dantel gibi koyların ve uçsuz bucaksız yeşilin, dinlemeye doyamayacağınız bir müzik oluşturduğu, Türkiye’nin en mutlu ilinin, en mutlu ilçesi; Gerze. Cittaslow unvanını 2017 yılında almıştır. Gerze, bu başarısını canla başla sahip çıktığı doğasına, her biri göz nuru olan el sanatlarına, tadı damağınızdan hiç gitmeyecek yöresel yemeklerine ve sıcacık insanların sizi beklediği misafirperverliğine borçludur.
GÖYNÜK
Anadolu’daki Türk yaşayış şeklinin devam ettiği ender ilçelerden Göynük. Göynük, Bolu ili sınırları içerisinde merkeze 98km. Uzaklıkta 1437km2 lik bir alana kurulu denizden yüksekliği 730 metre olan şirin bir ilçedir. İlçe Anadolu da Türk yaşayışının, yerleşme kültürünün önemli örneklerinden biridir. Göynük mimarisini ve doğallığını korumuş, geleneklerini sürdürmüş bir yer olarak önem kazanır. Göynük özellikle Fatih Sultan Mehmet’in hocası Akşemseddin’in türbesine ev sahipliği yapması ile de oldukça meşhurdur.
GÜDÜL
Ankara’nın 89 km kuzeybatısında yer alan ilçe Beypazarı ve Ayaş ilçelerine komşudur. Tarihi MÖ 3.000-3.500 yıllarına kadar gider. İlçe’nin kuzeyinden akan Kirmir Çayı vadisindeki mağaralarda yapılan incelemeler bu bölgede Hitit uygarlığının var olduğunu göstermiştir. Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesinde bulunan ilk sakin sakin şehridir.
HALFETİ
Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesi Cittaslow Uluslararası Koordinasyon Komitesince 2013 yılında “Sakin şehir” ağına dahil edildi. Halfeti birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, tarihi değerlere sahip olan küçük sakin bir ilçedir. “Karagül Diyarı” olarak da bilinen Halfeti; kendine özgü mimari yapısı, doğal güzellikleri ve siyah gülleri ile önemli turizm noktalarından biridir. Fırat Nehri’nin kıyısında bulunan Halfeti neredeyse 3000 yıllık geçmişi ile saklı bir cennettir. Halefeti’de yılın sekiz ayı taş evlerin damlarında binlerce yıldızın altında yatılır.
KÖYCEĞİZ
Köyceğiz Muğla’nın bir ilçesidir. Köyceğiz adını aldığı göl kenarına kurulu, zengin doğal güzellikler ve narenciye bahçeleri içinde, sakin ve huzurlu bir beldedir. Köyceğiz İlçesi, Akdeniz ve Ege Bölgeleri’nin birleştiği yerde, Muğla – Fethiye Karayolu’nun 60. km.’ sinde, zengin doğal güzellikleri, Sığla Ormanları ve narenciye bahçeleri içinde, sakin bir turistik beldedir.
MUDURNU
Mudurnu, İl merkezine 52 km uzaklıktaki Bolu’nun İlçelerinden biridir. Yeşilin hakim olduğu ilçe eski Türk evleri bakımından oldukça zengindir. Osmanlı’dan kalma konakları ile Safranbolu‘yu andıran bir yapıya sahiptir. Mudurnu, doğası ve tarihiyle, özünden uzaklaşmamış nadir yerleşim yerlerinden birisidir.
PERŞEMBE
Perşembe İlçesi; Ordu ilinin bir ilçesidir. Orta Karadeniz Bölgesinde Canik Dağlarının eteğinde Ordu-Samsun Sahil Devlet Karayolu üzerinde tabii bir koy durumundadır. Bir sahil İlçesidir. Kuzeyinde Karadeniz, Doğusunda Ordu, Batısında Fatsa, güneyinde Ordu-Ulubey ve Fatsa İlçeleri ile sınırlıdır.
ŞAVŞAT
Anadolu yerleşimlerinin izlerini taşıyan keşfedilmemiş hazine Şavşat. Karadeniz Bölgesi’nin doğu ucunda, Artvin iline bağlı bir ilçedir. Şavşat ilçesi Akarsu bakımından zengindir. İlçede çok sayıda buzul gölü bulunmaktadır. Bu göller nispeten küçük göllerdir. Göllerin en büyüğü Karagöl dağlarında bulunan ve bu dağa kendi adını veren Karagöl’ dür.
TARAKLI
Tarihi dokusuyla dikkatleri çeken Taraklı. Sakarya ilinin güneydoğusunda, merkeze 65 km, İstanbul’a 200 km ve Ankara’ya 200 kilometre mesafede bir ilçedir. Taraklı İlçesi ve çevresinde bir yılda dört mevsim yaşanır. Genelde kış mevsimi Kasım ayında başlar ve Nisan-Mayıs ayına kadar devam eder. Kar erken yağar ve erken kalkar. Yazlar, kurak ve geceleri soğuktur. Kış mevsiminde ise kar az yağar fakat ayaz ve don olur. İlkbahar donları genelde meyve bahçelerine zarar verir. Doğal bitki örtüsünü ormanlar oluşturmaktadır. Dağların ve ormanların etekleri fundalıklarla kaplıdır.
UZUNDERE
Dünyanın en zengin biyolojik çeşitlilik bölgeleri arasında sayılan Uzundere Erzurum’un bir ilçesidir. Uzundere Türkiye’nin 11. Cittaslow kenti oldu. Türkiye’nin en yüksek şelalesi olan Tortum şelalesi, yelken, rafting ve kano gibi su sporlarının yapıldığı Tortum gölü ve çayı, Öşk Manastırı gibi değerlere sahiptir.
VİZE
İstanbul’a çok yakın ama kendini koruyabilmiş bir coğrafya Vize. Kırklareli’nin doğusunda, İstanbul’a 140 km. mesafede, tarihi ve doğal güzellikleri ile ön plana çıkan bir ilçedir. Şehir merkezine 55 kilometre uzaklıkta bulunan Vize ilçesi, Kırklareli’nin Karadeniz’e kıyısı olan ilçeleri arasında yer almaktadır. Karadeniz’e kıyısı olan ilçenin sahilleri ve koyları yaz aylarında tercih edilirken, diğer doğal güzellikleri, yılın dört mevsimi doğa gezileri ve doğa sporları için ziyaretçilerini ağırlamaktadır.
YALVAÇ
Tarih boyunca birçok medeniyet görüp nice gezgine kucak açan Yalvaç, Isparta iline bağlı bir ilçedir. Anadolu’nun bir zamanlar belki de en işlek coğrafyasına, tüm yolların, yolcuların buluştuğu bir konuma sahip Yalvaç’ı gezmekle, unutulmaya yüz tutmuş geleneksel yaşamlardan kıymetli el işçiliklerine, tarihi kalıntılardan bu kalıntıların günümüze uzanan kültürel etkileşimlerine zengin ve keyifli bir yolculuğa çıkmış olacaksınız.
YENİPAZAR
Yenipazar Aydın ilinin ilçelerinden biridir. İl merkezine 41 kilometre mesafede bulunur. Yüzölçümü bakımından Aydın’ın en küçük ilçelerinden biridir. Büyük Menderes havzasında kurulmuştur. İlçenin denize uzaklığı 100 kilometre kadardır. Tarihi ve doğal mirasıyla öne çıkan ilçe görülmeye değer alanlara sahip.
Türkiye’nin (Cittaslow) Sakin Şehirleri. Gördüğünüz gibi bugün
Sizlerde Türkiye’nin (Cittaslow) Sakin Şehirleri hakkındaki gözlem, bilgi ve tecrübelerinizi yazımıza yorum yaparak paylaşımda bulunabilirsiniz.
Geri bildirim: Mudurnu Gezi Rehberi